Softshell - Hardshell
Regenjas - Regenbroek
Softshell
Hardshell
Regenjas
Regenbroek
Foto: een Gore-Tex hardshell en regenbroek houden je droog bij rotweer in Groenland.
Buiten
laag
De derde laag (shell) beschermt je lichaam tegen de weersomstandigheden van buitenaf.
Deze laag verhindert dat je koud of nat wordt door wind, regen of sneeuw.
Softshell of hardshell?
Als buitenlaag heb je de keuze tussen een hardshell en een softshell.
- Een hardshell is een waterdichte regenjas die je beschermt tegen wind, hevige regen en natte sneeuw. Deze jas bevat een membraan (bijvoorbeeld Gore-Tex) dat hem waterdicht en toch ademend maakt. Door dit membraan is de jas nogal stijf, daarom wordt hij een ‘hardshell’ genoemd.
- Een softshell is een trui met een windstopper die behandeld is met een waterafstotend product. Hierdoor beschermt de softshell je tegen de wind en ook wel tegen lichte regen. Een softshell is echter niet volledig waterdicht omdat hij geen membraan heeft. Maar hij is wel veel soepeler en aangenamer om dragen dan een stijve hardshell.
Bij aanhoudend regenweer draag je een hardshell. Bij winderig weer met af en toe een drup regen is het aangenamer om een softshell te dragen.
Zowel hardshells als softshells zijn dun en geven nauwelijks warmte. Dat is ook niet nodig, want je draagt eronder een isolerende tussenlaag. Koop daarom nooit een hardshell met een isolerende voering die je niet kan verwijderen, want met zo’n jas kan je de temperatuur niet regelen door een tussenlaagje aan- of uit te trekken.
Omdat hardshells en softshells zo dun zijn, wegen ze heel licht en hebben ze een klein pakvolume. Dat is mooi meegenomen als je ze in je rugzak propt.
Een goede hardshell met een Gore-Tex membraan heeft één nadeel: hij is ontzetten duur in aankoop. Gelukkig kan je zo’n jas zowel in de zomer als in de winter dragen, je regelt immers de temperatuur volgens het seizoen met de onderliggende isolatielagen.
Softshell van Arc’Teryx
Warm, winddicht, wateraftsotend.
Hardshell van Arc’Teryx
Winddicht, waterdicht
Poncho
Heb je als starter nog niet het budget voor een dure jas met een kwalitatief membraan, dan kan je overwegen om deze aankoop uit te stellen en voor een poncho kiezen. Een poncho is wat lastiger als het hevig waait en elegant is-ie niet, want je loopt er bij als een wandelende tent. Maar hij kost slechts een fractie van een dure jas en hij is toch prima waterdicht. Ben je een mooi-weer wandelaar en ga je zelden in de bergen wandelen, dan is een poncho een goedkoop alternatief om in je rugzak te stoppen.
Op stap in Noorwegen met een poncho.
Wat maakt een regenjas waterdicht?
Een plastic zak is perfect waterdicht. Je zou dus denken dat je een regenjas het makkelijkst regenbestendig maakt door hem uit plastic te vervaardigen. Toch is dat geen goed idee, want plastic is een materiaal dat niet ademt. Je zou in een plastic jas meteen kletsnat worden, niet omwille van de regen maar door je eigen transpiratievocht.
Om een jas regenbestendig en toch ademend te maken zijn er twee oplossingen.
Optie 1 : een waterafstotende behandeling
De goedkoopste optie is om een waterafstotend product op de jas aan te brengen. Zo’n laag heet een DWR (Durable Water Repellent) laag. Op een jas met een goede DWR laag blijven waterdruppels als parels op de stof staan, ze dringen niet door tot in de stof.
Het nadeel van deze oplossing is dat de DWR film geleidelijk aan verdwijnt, zeker als je de jas regelmatig een wasbeurt geeft. Je kan de jas dan opnieuw behandelen met een DWR spuitbus, waardoor hij opnieuw waterafstotend wordt. Maar volledig waterdicht is hij nooit.
Optie 2 : een waterdicht en ademend membraan
De beste optie is om in de jas een waterdicht én ademend membraan te verwerken. Het meest gekende merk van zo’n membraan is Gore-Tex. Dit membraan is voorzien van ontzettend veel poriën die te klein zijn om een waterdruppel door te laten, maar ze zijn wel groot genoeg om waterdamp door te laten. Een jas met zo’n membraan zal dus waterdamp (je transpiratievocht) naar buiten ventileren, maar geen waterdruppels (regenwater) binnenlaten.
Wat is het verschil tussen een membraan en een laminaat?
Een membraan is wel waterdicht en ademend, maar niet erg sterk. Daarom wordt er aan de binnen- en buitenkant van het membraan een stevige laag aangebracht. Zo ontstaat er een 3L laminaat, dat zijn drie lagen die verkleefd zijn tot één laag. De buitenlaag is verstevigd om te vermijden dat de jas snel verslijt als hij tegen je rugzak schuurt. De binnenlaag, die niet zo sterk moet zijn, is veel dunner. Dat maakt de jas minder zwaar.
Er bestaat ook een 2,5L laminaat. Dat is een stof waarbij de bescherming verwerkt is in het membraan zelf. Zo’n stof is veel lichter maar ook minder sterk dan een volwaardig 3L laminaat. Daarom wordt een 2,5L laminaat vooral gebruikt voor regenbroeken en lichte zomerjassen.
Goedkope jassen gebruiken een 2L laminaat. Zo’n jas heeft geen verkleefde binnenlaag, wat gecompenseerd wordt door een extra binnenlaag om het membraan langs de binnenkant te beschermen. Hierdoor zijn deze jassen minder kwalitatief en een stuk zwaarder dan jassen met een 3L laminaat, ook al gebruiken ze soms een net (mesh) als binnenlaag om het gewicht te beperken.
Klik om te vergroten
Moet het Gore-Tex zijn?
Gore-Tex is het meest gekende membraan dat door de uitvinder Bob Gore werd ontwikkeld. Een producent van regenjassen mag het Gore-Tex label alleen aanbrengen als hij het Gore-Tex laminaat, de Gore-Tex tape voor de naden en de bijhorende Gore-Tex machines gebruikt. Hij moet bovendien het eindproduct door de experts van het bedrijf Gore-Tex op waterdichtheid laten testen. Hierdoor is Gore-Tex een keurmerk geworden voor kwaliteit, maar dat heeft uiteraard zijn prijs. Daarom zullen producenten van regenjassen alleen Gore-Tex gebruiken in hun topmodellen. Voor goedkopere modellen maken ze gebruik van een membraan dat ze zelf ontwikkelden.
Ook onder de Gore-Tex laminaten zijn er nog kwaliteitsverschil. Topmodellen gebruiken geen standaard Gore-Tex maar Gore-Tex PRO Most rugged, dat het sterkste en meest waterdichte laminaat is.
Waarom heeft een jas met een membraan toch een DWR-laag?
Een membraan is altijd waterdicht. Maar om maximaal te ventileren, moet het aan de binnenkant van het membraan vochtiger en warmer zijn dan aan de buitenkant. Dat is geen probleem als je aan het stappen bent: je hebt het warm en je zweet, je transpiratievocht wordt dus netjes naar buiten afgevoerd. Bij hevige regen echter wordt de jas aan de buitenkant vochtiger dan binnenin. De jas is dan nog steeds waterdicht maar hij zal je transpiratievocht minder goed afvoeren waardoor je toch nat wordt van het zweet.
Daarom wordt er aan de buitenkant van de jas een DWR-laag aangebracht, zodat de jas toch zoveel mogelijk aan de buitenkant droog blijft. Verdwijnt die laag, dan is de jas nog steeds waterdicht maar hij ventileert minder goed. Jammer genoeg verdwijnt die DWR-laag na een tijd, zeker als je de jas regelmatig wast. Je zal dan een nieuwe DWR-film moeten aanbrengen.
Hoe moet ik een regenjas met een membraan onderhouden?
Na intensief gebruik laat je transpiratievocht zout en vetten na. Dat verstopt de poriën van het laminaat. De jas is nog waterdicht, maar hij ademt niet meer en je wordt nat van je transpiratievocht. Om dit te verhelpen moet je de jas in de wasmachine wassen met een speciaal product zoals Nikwax Tech Wash dat je in de outdoorwinkel koopt. Lees en respecteer de voorschriften op het etiket van het product voor je de jas was. En vergeet niet om alle ritssluitingen te sluiten zodat ze in de wasmachine niet stuk gaan.
Na een paar keer wassen verdwijnt de DWR film die op de buitenlaag van het laminaat is aangebracht. De jas is nog steeds waterdicht, maar het regenwater parelt niet meer op de jas. Hierdoor wordt hij buiten vochtiger dan binnenin zodat het ademend vermogen vermindert en je toch nat wordt door je transpiratievocht. Was hem dan een tweede keer met een product zoals Nikwax TX.Direct om een nieuwe DWR laag aan te brengen. Respecteer de wasvoorschriften en was de jas vooral niet te warm zodat het product niet gaat klonteren. Je kan ook nog op de schouderstukken een extra laag aanbrengen met hetzelfde product in spuitbus.
Na het wassen laat je de jas aan een kapstok drogen of je droogt hem op lage temperatuur in de droogkast.
Een hardshell regenjas met laminaat was je met een speciaal product dat je in de outdoorshop koopt.
Breng na het wassen een nieuwe DWR laag aan in de wasmachine of met een spuitbus.
Een regenjas kopen
Dit moet je weten over regenjassen voor je naar de winkel gaat
Technische regenjassen (hardshells) zijn duur tot peperduur. Je wil dus geen jas kopen die bij je eerst wandeltocht helemaal niet waterdicht blijkt te zijn, ook al zag hij er in de outdoorwinkel zo goed uit.
Welk laminaat?
Voor een lange trekking in gure omstandigheden kies je voor een jas met een 3L laminaat. Je kan hem zowel in de zomer als in de winter gebruiken. Voor een zomerse dagtocht waar je niet veel regen verwacht zou je ook voor een lichtgewicht (en minder dure) jas met een 2,5 L laminaat kunnen opteren, maar een 3L laminaat geeft toch meer zekerheid. Afhankelijk van je budget en je kwaliteitseisen kies je voor Gore-Tex PRO, voor standaard Gore-Tex of voor een goedkoper laminaat dat de producent van de regenjas zelf maakt.
Ga je alleen bij goed weer wandelen, dan kan je uit budgettaire overwegingen ook voor een goedkope jas zonder laminaat kiezen. Met als nadeel dat zo’n jas een DWR film heeft die je regelmatig opnieuw moet aanbrengen.
Check of de jas waterdicht is
Koop geen jas waarvan de producent geen informatie geeft over de waterdichtheid.
De waterdichtheid van een stof wordt getest volgens de ISO-norm 811. Bij deze test wordt de stof over een cilinder gespannen. De cilinder wordt met water gevuld wordt tot er één druppel doorsijpelt. De hoogte van de waterkolom is een maat voor de waterdichtheid.
Een jas met een waterkolom onder de 10.000 mm is weinig waterdicht en dus niet erg geschikt als regenjas. Een jas met een waarde van 10.000 tot 20.000 mm is goed waterdicht. Een jas met een waterkolom van 20.000 tot 28.000 mm is een topmodel dat geschikt is voor meerdaagse trekkings in permanent regengebied.
Check of de jas goed ademt
Het ademend vermogen van een stof wordt getest volgens de ISO-norm 11092. Bij deze test wordt de stof over een hete, poreuze plaat gespannen waar water doorheen sijpelt. De plaat kan alleen afkoelen als er voldoende water doorheen de stof verdampt.
Een jas met een Resistance Evaporative Transfert (RET) waarde onder de 20 is geschikt voor wandelaars. Een waarde van 13 tot 20 RET is ‘voldoende’ ademend, een waarde van 9 tot 13 RET is ‘goed’ ademend. Stoffen met een nog lagere waarde ademen nog beter, maar dat gaat ten koste van de sterkte van de stof.
Check of de jas licht en sterk is
De sterkte van een stof wordt bepaald door de dikte van de draad waarmee de stof geweven is. Deze wordt uitgedrukt in de maat ‘denier’, die aangeeft hoeveel gram een draad met een lengte van 9000 meter weegt. Een zijden draad met een lengte van 9000 meter weegt 1 gram en is dus 1 denier. Lichte zomerpanty’s worden geweven uit een nylon draad van 15 tot 20 denier.
Een sterke jas voor wandelaars is gemaakt van een stof van 40 denier. De sterkste jassen gaan nog verder en gebruiken stoffen van 80 of zelfs 100 denier. Het nadeel van deze jassen is dat ze een stuk zwaarder zijn, wat overbodig gewicht betekent is als je zo’n jas in je rugzak moet meedragen. Daarom variëren sommige jassen de sterkte van de stof op meer en minder slijtage gevoelige plaatsen.
Een regenjas voor wandelaars die voldoende sterk is heeft een stof die varieert van 40 tot 80 denier en weegt minder dan 500 gram.
Check de afwerking van de jas
De jas moet een vormvast kap hebben met een klep die de regen uit je ogen houdt. De kap moet goed verstelbaar zijn zodat ze met je hoofd meedraait. Je moet ze bij koud weer goed omheen je gezicht kunnen aansnoeren zodat er geen warmte verloren gaat.
De jas moet steekzakken (met waterdichte ritsen) hebben die zo geplaatst zijn je er nog bij kan als je een rugzak met een brede heupgordel draagt. Het is nuttig als de jas onder de oksels ventilatieritsen heeft die je kan je openzetten als je hevig transpireert. Ook grote binnenzakken zijn handig omdat je daarin je handschoenen kan wegbergen.
Om warmteverlies te beperken moet je de jas onderaan goed kunnen aansnoeren en je moet hem aan de polsen kunnen afsluiten met klittenband.
De kleur van de jas lijkt onbelangrijk, maar het is toch zinvol om een jas met een felle kleur te kiezen. Met een felle kleur zal men je niet alleen sneller opmerken bij een noodgeval, de kleur fleurt je ook op bij somber regenweer.
Koop de juiste maat
Pas de jas eerst met weinig kledij, zo weet je hoe hij aanvoelt in de zomer. Trek daarna een paar dikke truien aan en pas hem opnieuw, zodat je er zeker van bent dat hij ook in de winter nog over alle lagen heen past.
Je koopt een outdoorjas beter iets te los dan iets te krap, zodat je nog voldoende kan bewegen. Zit hij iets te los, dan kan je hem beter aanpassend maken door hem met de riemen van je rugzak aan te snoeren.
Regenjas van Arc’Teryx : Beta AR, Gore-Tex Pro Most rugged 3L, 40 denier met 80 denier verstevigingen, weegt 450 gram en bergt klein op.
Een regenbroek kopen
Met alleen maar een regenjas blijf je niet droog. De regen drupt overvloedig van je waterdichte jas op je broek, die in een oogwenk kletsnat wordt. Je broekspijpen veranderen in afvoerpijpen die het water recht naar je schoenen leiden, waardoor je in een mum van tijd ook nog natte voeten krijgt.
Daarom is het belangrijk om bij regenweer snel een waterdichte regenbroek over je droge wandelbroek heen te trekken. Hij beschermt je niet alleen tegen de regen, hij houdt je ook warm omdat hij de lucht in je wandelbroek afsluit van de buitenwereld.
Net zoals bij regenjassen heb je voor je regenbroek de keuze tussen een 2,5L en een 3L laminaat. Wandelaars kiezen vaak een 3L als regenjas en een 2,5L als regenbroek. Een 2,5L is voldoende sterk voor een regenbroek omdat hij in tegenstelling tot je jas niet tegen je rugzak schuurt. Een regenbroek mag ook iets minder waterdicht zijn dan een regenjas omdat je toch de hevigste regen met je jas opvangt. En het grote voordeel van een 2,5L laminaat is dat de regenbroek vederlicht is en klein om in je rugzak op te bergen.
Koop een regenbroek met ritsen die over de volle lengte van de broekspijpen doorlopen. Met zo’n ritsen kan je de broek aan- en uittrekken met je schoenen aan. Een dubbele rits kan je ook bovenaan openzetten ter ventilatie als je bergop stapt en hevig transpireert.
Kies een regenbroek met de juiste lengte zodat hij tot over je wandelschoenen reikt, maar neem hem ook niet zo lang dat je er op trapt. Trek je nieuwe regenbroek in de winkel boven je wandelbroek aan, zo kan je voelen of je met beide broeken nog voldoende bewegingsvrijheid hebt.
Regenbroek van Berghaus: Paclite 2,5L Gore-Tex, weegt slechts185 gram en bergt superklein op.
