Hoe kies je het juiste slaapmatje?
Foto: op zomerse trekking in Noorwegen kan je een isolerend slaapmatje goed gebruiken.
Een bivak bestaat uit een tent, een slaapzak en … een slaapmatje. Een goed matje geeft je veel slaapcomfort en het beschermt je tegen warmteverlies via de grond. Kwalitatieve matjes zijn heel licht en ze nemen nauwelijks plaats in je rugzak.
Heb je een nieuw slaapmatje nodig, lees dan hier alles wat je moet weten voor je naar de winkel trekt.
Soorten slaapmatten
Er zijn drie soorten slaapmatten: schuimmatten, zelfopblazende matten en luchtmatten.
Schuimmatten waren de eerste lichtgewicht slaapmatten en ze zijn vandaag voorbijgestreefd. Deze matten bestaan uit vrij harde foam waardoor ze weinig comfortabel zijn. Ze zijn niet dikker zijn dan 2 cm, ze isoleren nauwelijks tegen de koude en ze zijn te groot om goed in je rugzak te passen. Je moet ze erbovenop binden. Ze zijn wel goedkoper dan ander slaapmatjes en ze zijn zo goed als onverwoestbaar. Hierdoor zijn ze bij sommige wandelaars nog steeds populair.
Zelf opblazende matten zijn de opvolgers van schuimmatten, maar ze zijn inmiddels ook voorbijgestreefd. Ze zijn vrij zwaar en hebben een relatief groot pakvolume. Het feit dat deze matten zichzelf opblazen is slechts een beperkt voordeel, je moet ze immers toch altijd met je mond bijblazen. Deze matten zijn wel goedkoper dan hun opvolgers, de luchtmatten. Kies je vandaag voor een zelf opblazende mat, dan doe je dit alleen omdat je een luchtmat te duur vindt.
Luchtmatten zijn vandaag het meest gekozen type slaapmat. Ze zijn vederlicht (wegen doorgaans minder dan 400 gram), hebben een klein pakvolume (1 tot 2 liter), ze zijn comfortabel (6 centimeter dik) en ze isoleren uitstekend tegen de koude. Ze hebben maar één nadeel: ze gaan snel stuk als je ze onzorgvuldig gebruikt. Meer hierover bij gebruik en onderhoud.
Schuimmat (Therm-a-Rest Z-light)
Een schuimmat heeft een heel groot pakvolume (vergelijk de opgeplooide mat met een drinkbus van 1 liter).
Ze is ook vrij zwaar, ze isoleert niet goed en ze slaapt oncomfortabel. Maar ze is onverwoestbaar.
Luchtmat (Therm-a-Rest NeoAir Xlite)
Een luchtmat heeft een klein pakvolume (vergelijk de opgerolde mat met een drinkbus van 1 liter).
Ze is licht, ze isoleert uitstekend ze slaapt heel comfortabel.
Een slaapmat kopen
Heb je een beperkt budget, dan kan je voor een zelfopblazende mat kiezen. Anders kies je best voor een luchtmat.
Luchtmatten zijn altijd minstens 6 centimeter dik, dat is voldoende dik om comfortabel te slapen.
Een grote rechthoekige slaapmat heeft als voordeel dat je met twee matten de volledige bodem van je tent kan bedekken. Dat is aangenaam in de winter, maar het maakt de mat wel zwaarder dan nodig. Daarom kiezen de meeste wandelaars voor een slaapmat in mummievorm.
Je moet er wel op letten dat je een mat met de juiste isolatiewaarde koopt. Deze wordt uitgedrukt door de R-waarde. De R staat voor ‘Resistance’, de weerstand die de mat biedt tegen warmtegeleiding, gemeten volgens een ASTM (American Society for Testing and Materials) standaard. Een 3-seizoensmat heeft een R-waarde van 3 of 4. Een wintermat heeft een R-waarde van 5 en hoger. Superlichtgewicht matten met een R-waarde 2 kan je alleen bij warme temperaturen in de zomer gebruiken.
Als je een matje koopt, ga er dan even op liggen. Zo weet je zeker dat het matje voor jouw lichaamslengte voldoende lang is. Je kan dan meteen ook testen op welk matje je het beste ligt: een mat met luchtkamers in de lengte, luchtkamers in de breedte of luchtkamers met een wafelpatroon. En kijk ook na of de mat niet te groot is voor je tentje.
Een luchtmat gebruiken en onderhouden
Bij de meeste luchtmatten is er een pompzak mee geleverd waarmee je de mat snel kan opblazen zonder dat je buiten adem geraakt. Sluit de zak aan op het ventiel van de mat, vul hem met lucht en pers hem samen waardoor je de lucht in de mat blaast. Een pompzak vormt geen overbodig gewicht in je rugzak als je hem ook gebruik om kledij in op te bergen.
Een luchtmat kan snel stukgaan. Doe dus een grondige inspectie van het terrein vooraleer je je tent opzet en ruim alle scherpe steentjes en takje op. Zo voorkom je niet alleen je je slaapmat perforeert maar je beschermt ook het grondzeil van je tent. Bij kwalitatieve slaapmatjes worden er herstel patches meegeleverd. Bewaar ze bij je slaapmat en neem ze altijd mee als je op trekking gaat.
Een ander probleem dat vaak voorkomt is delaminatie. Valt er zonlicht op je tent, dan zal de lucht in je slaapmat opwarmen en uitzetten. Hierdoor kunnen de luchtkamers ontploffen waardoor er één grote luchtkamer ontstaat. Op zo’n grote bobbel kan je niet meer slapen. Je kan dit probleem makkelijk voorkomen door je mat nooit volledig op te blazen als je tent in de zon staat. Blaas de slaapmat pas ’s avonds volledig op als je gaat slapen en open het ventiel als je de slaapmat tijdens de dag in je tent laat liggen.
Kijk ook uit met zonnesmeer: gebruik geen zonnesmeer met deet. Dit product tast de stof en de lijm van je kampeerspullen aan waardoor ze sneller stuk gaan.
Berg je slaapmat na gebruik op in een droge ruimte en laat het ventiel open.
Hoofdkussen
Een opblaasbaar hoofdkussen is een handig accesoire om mee te nemen. Zo’n hoofdkussen slaapt supercomfortabel, het weegt niet meer dan 80 gram en het neemt nauwelijks plaats in je rugzak.
Opblaasbaar hoofdkussen (Sea to Summit, Aeros Premium regular)
Foto : Bivakkeren in Noorwegen.
